Konut Alırken Deprem Riskini Anlamanın Yolları
Konut Alırken Deprem Riskini Anlamanın Yolları:
2025’te Dikkat Edilmesi Gereken 5 Kritik Faktör
- Konut Yaşı ve Yapı Tipi
Satın almak istediğiniz konutun yaşı bilmeli ve yapı tipine uygun olup olmadığını kontrol etmelisiniz.
Eski yapıların bina yaşı oldukça fazla olduğundan hem yapı malzemelerinde eskime görülebilir hem de günümüz yönetmeliğine uygun olmayabilir.
Konut yaşı önem arz ederken yapı tipine uygun inşa edilmesi de önemlidir. Örneğin; 7 katlı bir bina inşa yapım onay olan yere 10 katlı bina inşa etmek büyük risk taşımaktadır.
- Zemin Etüdü ve Zemin Durumu
Zemin etüdü, bir bölgedeki yer altı yapısını ve zemin özelliklerini inceleyerek temel zemin parametrelerini ölçmeyi amaçlar. Bu çalışma, özellikle deprem gibi doğal afetler sırasında yapının nasıl bir tepki vereceğini öngörmek için hayati öneme sahiptir.
Yapıların güvenli bir şekilde inşa edilebilmesi için zemin etüdü raporlarının hazırlanması, can ve mal kaybının önlenmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Alacağınız konutun bulunduğu bölgenin zemin yapısının deprem riskini etkileyip etkilemeyeceği hakkında bilgi sahibi olmanız gerekmektedir.
Satın almak istediğiniz konutun zemin yapısı deprem riskini yüksek oranda etkilemektedir. Bölgede daha önce depremin olup olmaması ve zeminin yapısı oldukça büyük önem taşımaktadır.
- Deprem Yönetmeliği:
Konut satın alırken, yapının yeni yönetmeliklere uygun olup olmadığını hakkında bilgi sahibi olmalısınız.
Ülkemizi derinden etkileyen 1999 Marmara Depreminden sonra yeni yapılar için yönetmeliklerde değişikliğe gidildi. Deprem sonrasında inşa edilen yapılar için 2001’de yeni bir yönetmelik yayımlandı. Bu yönetmelikte kritik düzenlemeler ile binaların daha güçlü olması hedeflendi. Bu sebeple satın almak istediğiniz konutun 2001 yılından önce mi sonra mı inşa edildiğini kontrol etmelisiniz. Fakat 2001’de yapılan her binanın yönetmeliğe uygun olduğu anlamına gelmez, konut uzmanlar tarafından kontrol edilmelidir.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca belirlenen kurum ve kuruluşlara müracaat ederek satın almak istediğiniz konutun depreme uygunluğunu test edebilirsiniz.
- Hasar Durumu ve Önceki Depremler
Konut’un önceki depremlerden kaynaklanan herhangi bir hasar olup olmadığını kontrol edilmelidir. Bir deprem atlatmış bina, deprem görmemiş binadan daha mı güvenli? gibi sorular kafa karışıklığına sebebiyet verebilir.
Deprem sonrası konut yapısı üzerine binen yoğun stresle malzemenin moleküllerinin bir arada tutucu kuvveti kaybolabilir. Bu nedenle riski olabilirken hiç deprem görmemiş konutun da depremde nasıl bir etki göstereceği bilinmez. Deprem geçirmiş binayı sağlam olarak adlandırmak yanlış bir algıdır. Deprem sonrası mutlaka hasar testi yapılmalıdır. Hasar testine göre güçlendirme çalışması yapılmalı ardından uzmanlar tarafından değerlendirilmelidir. Uzman görüşüne göre dayanıklılık testi en güvenilir yöntemlerden biridir.
- Deprem Sigortası ve Güvence Yöntemleri
Konut sahibi olurken zorunlu deprem sigortası yaptırmanız oluşabilecek maddi kaybınızı önlemeye yardımcı olur.
Türkiye’de Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) tarafından sunulan Zorunlu Deprem Sigortası, depremin doğrudan neden olduğu maddi zararlara karşı güvence sağlar. Deprem sigortası ile deprem sonucu meydana gelen yangın, infilak, dev dalga (tsunami) veya yer kaymasının kendinize ve sevdiklerinize verebileceği maddi zararlar güvence altına alınır.